Twardość ( flex ) butów narciarskich

[lobo]

Na początek kilka uwag technicznych. Buty produkowane są z różnego rodzaju tworzyw:
PU
Polyether
Polyesther
Polyolefine
Polypropylen
Im wyżej na powyższej liście tym lepsze tworzywo. Buty z dobrych tworzyw zachowują się stabilniej podczas zmian temperatury, przykładowo, Polyether firmy BASF zwiększy swą sztywność po spadku temperatury od + 15 do - 15C 5 razy, but z polyolefin zesztywnieje jeszcze bardziej. Lepsze tworzywo to również lepsza elastyczność, wyższa odporność na uszkodzenia mechaniczne i większa trwałość. Ciekawostka : polyethery zaczynają tracić swoje właściwości mechaniczne ( elastyczność ) po 50 dniach od wyprodukowania, duże znaczenie ma czas ekpozycji na promieniowanie ultrafioletowe, po sezonie trzymajmy buty w ciemnym miejscu. Skorupy najwyższej jakości, sztywne, powiedzmy od 90 do 160 findx produkuje się głównie z Polyetheru, nieco miększe z polyestheru, PU, 80 - 120, a najmniej sztywne z polyolefin i polypropylenu, od 40 do 80. Trzeba zaznaczyć ze niektórzy producenci nie " sępią " i oferują buty miększe z dobrego tworzywa ( polyether ) np. TECNICA i NORDICA to tworzywo stosują dla skorup już od 70/80 fxind, LANGE od 120 w górę. Indeksacja - nie ma jeszcze w pełni znormalizowanego sposobu oznaczania flexu, standard ma się pojawić od 2011 roku, zobaczymy. Na dziś punktem odniesienia jest but nr 26.5, z polyetheru BASF, testowany w temp 22C, optymalnej dla tego tworzywa. But, z botkiem w środku, klamry zapięte w średniej pozycji, jest poddawany zginaniu w przód o 10 stopni 30 000 razy, mierzy się opór w kN ( kiloniuton ) i uśrednia wynik. I tak, przykładowo, NORDICA Dobermann 130 wymaga siły 1.3 kN ( 132.5 kG ) aby przygiąć jej skorupę o 10 stopni w temp + 22 C. Tak ma być dla każdej marki na rynku, bez wyjatku.

Sztywność butów dobieramy w zależności od poniższych parametrów:
- waga narciarza - im cięższy tym sztywniejszy powinien być but
- wzrost - im wyższy tym sztywniejszy but z powodu dłuższej dżwigni
- umiejętności i styl jazdy - im bardziej agresywny styl jazdy tym sztywniejszy but
- wiek i sprawność fizyczna - osoby starsze, badż z osteoporozą lub po prostu mniej sprawne powinny używać miękkich modeli, dzieci i młodzież należy wyposażać w modele dziecięce i juniorskie, buty " dorosłe " mają wewnętrzną geometrię nieodpowiednią dla młodych ludzi.
- teren w którym jeżdzimy - freeriderzy i miłośnicy muld mogą preferować mniej sztywne modele.
Jeszcze jedno, mówi się o sztywności bocznej i wzdłużnej, w dobie carvingu ta pierwsza jest szczególnie pożądana, jednak, uważam że nie ma już dzisiaj na rynku butów z upośledzoną sztywnościa boczną, są jednak modele których sposób gięcia wzdłużnego jest chybiony. Buty powinny w miarę ugięcia, stopniowo stawiać zwiększony opór, unikajmy podczas zakupów tych które " poddają " zbyt łatwo.
W sklepie - w zasadzie dobór jest w 100% sprawą osobistych preferencji, to być może brzmi jak niekonsekwencja, jednak uważam że dokładne dopasowanie buta jest o wiele, wiele ważniejsze niż wybór odpowiedniego flexu. Znam nastolatkę ważącą ok 50 kg, wymiatającą aż miło w butach 120, znam skialpinistę który używa butów 60 i jest zadowolony, znam 60 latka który nic miększego niż 150 nie założy, ditto ! Czy są jakieś parametry graniczne ? Można powiedzieć tak : jeśli but stawia taki opór że nie jesteśmy w stanie ugiąć go ( w sklepie ) w zawiasie mankiet/skorupa to jest dla nas zbyt sztywny, dodatkowo taki but może nas zablokować w cofniętej pozycji co będzie narciarskim dramatem ! Jeśli podczas uginania jesteśmy w stanie wykorzystać cały zakres ruchu mankietu a dodatkowo widocznym odkształceniom ulega skorupa to taki but jest dla nas zbyt miękki. Jeśli dysponujemy podstawami techniki jazdy i pewnym doświadczeniem to nie unikajmy skorup sztywniejszych, dadzą nam lepszą kontrolę nad nartami i jazdą, warunek : buty muszą być idealnie dopasowane, zbyt duże staną się narzędziem tortur.
Buty a narty - sztywna, sportowa narta wymaga sztywnego, sportowego buta, w innych nie da się takich nart odpowiednio kontrolować. Nie ma nic gorszego na stoku niż sztywne narty i zestawione z nimi rekreacyjne kapciuszki o fleksie 40 lub na odwrót, to zestawienia nieracjonalne, niewygodne a także niebezpieczne, zwiększające ryzyko kontuzji.
Reasumując - DOPASOWANIE jest WSZYSTKIM, flex to sprawa mocno subiektywna pod warunkiem że zachowamy zdrowy rozsądek.

Użytkownik Lobo edytował ten post 04 luty 2015 - 20:32

[JurekP]

mierzy się opór w Kn ( kiloniuton ) i uśrednia wynik. I tak, przykładowo, NORDICA Dobermann 130 wymaga siły 130 kn aby przygiąć jej skorupę o 10 stopni w temp + 22 C

Pozwole sobie wytknac niescislosc - opor skorupy buta podawany jako flex wyrazony jest w newtonach, a nie w kilonewtonach. 1N odpowiada w przyblizeniu 0.1kG wiec 130kN bylaby to sila okolo 13000kG czyli 13 ton - kto by ugial taki but o 10 stopni? Pozdrawiam

[lobo]

Racja, 1kN = 101.97 kG.

Użytkownik Lobo edytował ten post 19 luty 2009 - 16:48

[arturoarturo]

Kiedyś przekonałem się co to jest promieniowanie ultrafioletowe dla butów narciarskich.Buty przeleżały po sezonie na oszklonym balkonie narażone bezpośrednio na promienie słoneczne. Gdy przyszła zima ,przy pierwszym zapinaniu rozpadły się tak jak szklanka z arcorocu,na milion kawałków:D,lekko zszokowany,zabrałem się za drugi bucik i spotkało mnie to samo.Nie żartuję,chronić buty przed lampą,po sezonie oczywiście:D

[jozio86]

wbrew wszelkim regułom-ja uwielbiam buty jak najbardziej miękkie a do tego o jeden numer większe, wtedy wiem że jak coś nie tak z prowadzeniem narty - to żle jadę (narty mam ustawione na wypięcie na 1, jak je zgubię to też źle jadę.W carvingu stoi się nad nartą na tzw.0, a tylko krawędziuje a więc wszystkie stare reguły dopasowanych butów idą do lamusa

no chyba sobie zartujesz... mam nadzieje, ze to prowokacja, a ja sie dalem nabarac:/ wez nie pisz takich glupot bo jeszcze ktos poslucha i kupi za duze buty i ustawi wiazania na 1, a to moze doprowadzic do powaznych kontuzji. proponuje swoj post przemyslec i go skasowac bo takich glupot to dawno skiforum nie widziano

[miracledrug2]

akurat odkrecanie wiazan na '2-3' pomaga w czyms innym. kiedy chcemy nauczyc sie plynnosci w jezdzie, bez szarpania. sami tak robilismy na treningach. na 1 nigdy nie probowalem. a pozycje latwo mozna sobie wypracowac na 'shortach'. jeden błąd i gleba

Użytkownik miracledrug2 edytował ten post 06 grudzień 2010 - 17:34

[pawelw]

co do ustawień wiązań w/g gopru nagminnie wychodzi przeregulowanie wiązań na zbyt dużą siłę tj ustawienie poprawne pod względem wzrostu/wagi ale brak korekcji o umiejętności.

[Spiochu]

Jestem zwolennikiem niskich na stawów wiązań ale mimo że kręcę na 7* a nie na 1 to nieraz kończy się to spektakularną glebą gdy zgubię narty przy dużej prędkości. *- czyli zgodnie z tabelą

[karat10]

Zaczęło się od butów, przechodzi na wiązania. Za pół roku lub wcześniej pewnie dojdzie do browara, bo jak mawia mój kumpel: "na nartach najważniejsze jest smarowanie. " Komentarz do wypisywanych głupot i niedomówień przy okazji zbyteczny.