a_senior

Nigdy, przez ponad 50 lat jeżdżenia na nartach, z różną intensywnością, nie doznałem urazu głowy. Raz, ho, ho temu, samoczynnie wypięła mi się narta, upadłem i narta walnęła mnie w głowę. Trochę bolało, był mały guz. Kask mógłby wtedy pomóc, ale było to w epoce przedkaskowej. Z moich znajomych nie znam nikogo, kto poważnie ucierpiałby z powodu obrażeń głowy na nartach. Może dlatego, że jeżdżą dobrze i ostrożnie.   W ogóle, odpukać, nie odniosłem większych kontuzji.  Trochę ponaciąganych ścięgien w kolanach w młodości, wybity kciuk. Najgorszy był upadek z jeździe na wprost na nartach "półkarwingowych" (21 m promień skrętu). Tak mną "prasło", że do dzisiaj czuję biodro i kręgosłup. Od tamtego upadku nigdy nie jadę na wprost na nartach carvingowych. Albo delikatny śmig albo lekki pług.

Podobnie jak Bocian nie jestem ideologiem bezkaskowców. To że jeżdżę bez wynika z kilku przyczyn. M.in. uważnej analizy ew. korzyści i wad jakie przynosi kask. Bardzo dokładnie przestudiowałem statystyki amerykańskie i kanadyjskie, jak i opinie polskich ekspertów. Ogólnie rzecz biorąc, kask przydaje się przy drobnych urazach głowy (nie mózgu, bo tu niewiele pomaga). Bedą mniejsze guzy, może nieco mniejsze wstrząśnienia. W przypadku poważnego zderzenia, nie ma żadnego znaczenia czy jedziemy w kasku czy bez. Życia nam nie uratuje. No chyba że jedziemy w tak zwanym integralu. Dodam, że trochę inaczej wygląda to w przypadku snowboardzistów, którym kask przyda się potencjalnie bardziej. Zainteresowanym służę lekturą. I warto by zagorzali zwolennicy kasków uświadomili sobie, że on naprawdę niewiele pomaga i nie chroni przed nieszczęściami. Trochę tak, ale niewiele. I nie warto z tego powodu, że noszę kask, czuć się bezpieczniej.   A moje pytanie nie miało na celu wywołania dyskusji typu z kaskiem czy bez. Czysta ciekawość. Po prostu prawie nie widuję bezkaskowców na stokach. 

Mam bardzo podobne podejście. I dlatego tak bardzo spodobał mi się ten filmik Morgana, bo potwierdził to, co już wcześniej intuicyjnie wiedziałem i robiłem. Co ciekawe, zauważam w swojej jeździe, że ostatnio więcej jeżdżę carvingiem. Może dlatego, że mniej praktykuję czarnych i innych trudnych tras, a może górę bierze lenistwo. O ileż łatwiej wyłożyć się w skręcie skrętem carvingowym niż dziubać męczącym krótkim skrętem mieszanym.   Mój syn ma podobne podejście co Fredo. Musi być nienaganny carving, no chyba że się nie da nim pojechać. Żadnego mieszania. Z kolei córka ma prostą zasadę. Wszędzie, bez względu na stromiznę, rodzaj śniegu, widzialność, zjeżdża śmigiem tym samym rytmem. Ustala go sobie na początku i zjeżdża. Mniej lub bardziej carvingowo.

I jeszcze coś. Morgan się do mnie odezwał w bardzo miłym mailu. Po dłuższej przewie. Tłumaczy, że był jak dotąd lakoniczny i dziękuje za tłumaczenia. Ale rozczulił mnie czym innym. Otóż przeczytał (i zapewne przetłumaczył) mój wpis w tym wątku, na skiforum.pl, w którym się skarżę na jego milczenie. Pisałem to pół serio, zresztą potem się odezwał. Jak to się trzeba pilnować.

A tak przy okazji. Jeździ ktoś jeszcze, tak jak ja, w czapce, bez kasku?  

Też to dostałem. Trochę długi. Morgan prowadził tam kurs doszkalający dla puchowców i offpistów. A puchu tam nie brakuje. W ekipie był nawet jeden Amerykanin? Kilka instruktorów kanadyjskich i francuskich. Niezły fun mieli. Trzeba namówić Kubę vel Kovala.

Na nartach upadam bardzo rzadko. I tak jest już od wielu lat. Powiedziałbym od jakiś 40. Wcześniej (młodość) różnie bywało. Np. w czasie ostatniego wyjazdy do Cortiny leżałem tylko raz. Upadłem przy wsiadaniu na krzesło i to nie z własnej winy (wypchnęła mnie własna siostra ) Podobnie jest w jeździe na rowerze, na którym wykręcam rocznie (głównie w mieście) jakieś 3500-4000 km. Dodam, że ani na nartach ani na rowerze nie używam kasku. Ale niestety upadki się zdarzają każdemu, a jeśli ktoś twierdzi inaczej, to jest to... podejrzane (świetny wpis Lobo w innym wątku). Statystyka. Można ją znacznie poprawić. Dobra technika, wyobraźnia, doświadczenie, ale i tak zostanie margines, nad którym nie da się zapanować. W zeszłym sezonie, w mocno zatłoczonym miejscu (Zillertal), na małej prędkości przejechałem kobiecie po tyłach nart. Wstyd, ale się zdarzyło. Upadłem ja i ona, bez konsekwencji. Na siostrę wjechał od tyłu rozpędzony 10 latek. Nieźle się potem nasłuchał od ojca. Po niemiecku. Siostra nie mogła się pozbierać przez kilka minut. Gdybyśmy byli bardziej pazerni można by uruchomić biuro prawne.   Kilka lat temu w Val Gardenie, moja żona zderzyła się z moją siostrą. Kurs kolizyjny. Obie spokojne, ostrożne narciarki. Itd, itd. A w tym wszystkim, przy całym uważaniu, wyobraźni, dobrej technice trzeba mieć jeszcze szczęście. Ten sam  niewinny upadek, przy braku szczęścia może się źle zakończyć. Zwłaszcza tzw. upadki statyczne. Kiedyś, w dawnych czasach, prowadziłem kurs na Gubałówce. Dziewczyna, już trochę jeżdżąca, upadła przy niewielkiej prędkości. Nic takiego. Efekt: spiralne złamanie kości udowej. Wydaje się niemożliwe, a jednak.

Na początku filmiku HH przypomina, że już przestawiał tę technikę skrętu w innych video. I wtedy pokazywał ją na łatwych i nieco trudniejszych trasach. Tu pokazuje, że nawet na muldach może się przydać, choć (w domyśle) nie jest to najlepsze miejsce do jej stosowania. Nie jeżdżę już biegle na muldach, bo kręgosłup nie pozwala, ale również i tu wykorzystuje tę technikę. 

Użyłem pewnego skrótu myślowego. Bo podciągnięcie jednej nogi też jest już jakimś odciążeniem dolnym. Ale reszta się zgadza. W skręcie w lewo, odciążam wyraźnie lewą nogę, obracam ją w lewo, kładę na krawędzi prawą nartę, ta zaczyna samoczynnie skręcać. To oczywiście uproszczenie, ale mniej więcej tak to wygląda. 

Mimo wszystko dziwne. Ale dla mnie najbardziej zaskakujące jest to, że nie znalazłem tego wprost w moich lekturach książkowych i internetowych. A było tego sporo. Robiłem coś intuicyjnie, nie wiedząc jak się to nazywa. A taki skręt wydaje się zupełnie elementarny. Może nie dla początkujących, ale dla średniaków już tak. Maciek S podesłał mi jeszcze jeden filmik z kolekcji HH. Pewnie gdzieś, kiedyś się przewinął na forum. 

Wracam jeszcze raz do swojego wpisu. Właśnie wróciłem z Cortiny. I jakie było moje pierwsze odkrycie po kilku skrętach? Że od lat, nie umiejąc tego nazwać, tak właśnie jeżdżę. Tak jak tłumaczy Morgan w swoim video #3 (od 4 min). Sądziłem, że stosuję odciążenie dolne. Ale nie, wyraźnie podrywam (mimo wszystko delikatnie) i obracam nogę wewnętrzną, a tą przyszłą zewnętrzną ustawiam na krawędzi. I skręcam. I robię to carvingiem czy ześlizgiem w zależności od okolicznościach. Krótkim czy długim skrętem. Na niebieskich i na czarnych. Jak mogłem na to wcześniej nie wpaść? Ale dzięki Morganowi, Tomkowi i Mackowi S już wiem. Dlaczego tego nie ma w programach? A może jest...

Szewc (i kaletnik) jest na rogu Al. Słowackiego i Śląskiej.

A dlaczego kupiłeś 26.5 (faktyczna długość 26), a nie 27. Próbowałbym rozbić na długość prawidłami. Szewcy mają coś takiego, a przynajmniej kiedyś mieli. Lekko moczy się buta, w tym przypadku kapcia, wkłada specjalne prawidło wyciągające i zostawia na jakiś czas. Kiedyś można było zwykłe buty wydłużyć w ten sposób o pół numeru. Pytanie gdzie dzisiaj znaleźć szewca? W Krakowie wiem.

Trochę po ptokach, bo sezonu już w pełni, ale przyda się na zaś. Czyli jakie ćwiczenia wykonywać by dobrze zacząć sezon? Przy okazji tłumaczenia kilku poprzednich video Morgana Petitniot znalazłem i to o przygotowaniu fizycznym do sezonu. Całkiem sympatyczne, pouczające i przydatne. Do tego szybkie i proste. Nawet moja żona zaczęła ćwiczyć wg wskazówek Morgana. I dlatego poświęciłem trochę czasu i dodałem polskie napisy. Morganowi towarzyszy Jean Marc, jak rozumiem dealer Ski-Mojo, patentu wspomagającego. MSZ do olania.   https://youtu.be/goMiaj7jT7o

Nigdy w życiu nie uprawiałem alpinizmu (ani nawet tateryzmu ), ale się nim w młodości pasjonowałem. Wielokrotnie czytałem dwie książki, dwóch wielkich alpinistów tamtych czasów, czyli lat 60-70. Francuza Lionela Teraya i jego "Niepotrzebne zwycięstwa" i Włocha, uważanego wtedy za największego alpinistę wszech czasów, Waltera Bonattiego z "Moje góry". Wspaniałe relacje. Inne to były czasy. Czasy pionierów, gdy wielkie ściany i góry zdobywało się po raz pierwszy. Nie te środki techniczne, nie te haki i liny, ale te same motywy, ten sam duch i niepokój, który każe zdobywać ryzykując zdrowie i życie. Warto wrócić do tych książek by zrozumieć co kieruje takimi ludźmi. BTW Lionel Teray zginął w wieku 42 lat wspinając się w dość łatwym terenie w pobliży swojego domu w Grenoble. A Bonatti dożył sędziwego wieku i zmarł w 2011 r w "domu".

Przeglądnąłem ten wątek i zauważyłem Twoje pytanie. Nie, nie pokazuje żadnej specjalnej techniki. Wykonuje "byle jakie" dwa skręty ześlizowe, by uświadomić nam jaki jest śnieg i nachylenie stoku. 

Ścianka to fragment czarnej ze stacji Font Romeu w Pirenejach. Warto też porównać zjazd tym samym fragmentem w innym wideo, #2, począwszy od 4.50 min:    

Przetłumaczyłem i to video podane przez Veterana na początku jako nr 2. Na razie kończę pracę "tłumacza".   https://youtu.be/ohPRqA3Rstk

Dorzucam ostatni z tej serii. Tym razem "Jak kontrolować prędkość na stromych stokach". Na różne sposoby. Skrętem ześlizgowym, carvingowym i ulubionym Morgana, najlepiej dostosowanym do tego typu stoków - skrętem krótkim.  Małe wyjaśnienie. Morgan tłumaczy w poprzednim filmie #4 co to jest skręt krótki w szerszym ujęciu. To taki mix ześlizowo-carvingowy. Skuteczny i polecany wszędzie. I wg Morgana na końcu listy zalet: "ma klasę".   Zapytałem go prywatnie czy nie jest to po prostu zmodyfikowany śmig (po francusku "la godille")? Tak, odpowiedział, to taki śmig z elementami carvingu i zwiększonym przesunięciem bocznym.   https://youtu.be/5Dn1xbmalN0   Aha, narty Morgana (pytałem go o to): Atomic Redster SL FIS 165 cm

  Tomku, zwracam honor. Przeoczyłem to i nie przemyślałem. A dopomógł mi w tym Maciek S na innym forum. Jeszcze raz przeanalizowałem. Tak, inicjacja skrętu wywołana jest noga WEWNĘTRZNĄ!  Morgan (BTW odezwał się, był ciężko zapracowany, w końcu to szczyt sezonu) to mówi i demonstruje. A więc nie obciążamy nogi zewnętrznej, ale odciążamy i stosownie obracamy nogę wewnętrzną. I robimy to podciągając stopę pod tyłek. Prawie wychodzi na to samo, ale...   Na pewno tłumaczy to detalicznie w innych swoich video. Wspomina, że ma całe godziny takich dydaktycznych video. Niestety płatnych. Może się na nie szarpnę.

Wrzucam więc #4 "Jak optymalnie zjechać trasą" Morgana Petitniot. Ostatni z tej serii. Poprzednie trzy odcinki tłumaczyłem na oryginałach Morgana. Niestety, ten przestał odpowiadać na moje maile, w szczególności nie chce zatwierdzić tego odcinka #4. Albo bardzo zajęty albo ma mnie już dość. Ściągnąłem więc jego filmik do siebie, przesłałem do swojego YT i tu wstawiłem polskie napisy. Myślę, że Morgan nie ma nic przeciw temu, ale może się zdarzyć, że poprosi mnie o wyłączenie dostępności filmiku.   W #4 jedzie czerwoną, m.in. po niewielkich garbach. Po naszemu powiedzielibyśmy - muldach, choć tak naprawdę muldy to te dolinki wokół garbów. Tłumaczy, i oczywiście demonstruje, różnicę pomiędzy skrętem krótkim, średnim i długim, ześlizgowym i carvingowym. Niby oczywiste, ale pytano go o to, a więc dla wielu nie jest to oczywiste. Potem wyjaśnia różnicę między skrętem ześlizgowym i carvingowym. A na koniec wprowadza rodzaj rozszerzonego skrętu krótkiego, BTW bardzo użytecznego w trudnych warunkach, carvingowo-ześlizgowego. Tłumaczy różnicę między takim skrętem a czysto ześlizgowym. Do tego zalicza niechciany upadek i tłumaczy jak do niego doszło.   Znów pojawia się problem lingwistyczny. Morgan, zamiast "ześlizg" wprowadza pojecie "szczotkowanie". Dlaczego? Bo wynika to z subtelności języka. Po polsku pojęcie "ślizgać się" ma w zasadzie jedno znaczenie. Od tego pochodzi "ślizgawka", "ślizg" w nartach czy właśnie "ześlizg". Na nartach czy np. samochodem. I wszystko kojarzy nam się z jednym, ze ślizganiem. Po francusku mamy słowo "glisser", które znaczy "ślizgać się", "poslizg". Ale dla ześlizgu w pojęciu skrętu ześlizgowego czy ześlizgu w jeździe samochodem mamy już inne słowo: "derapage". I dla Francuza znaczy to trochę co innego niż "glisser". Jak tłumaczy Morgan, ma to w sobie coś z mocnego skrętu i niezbyt pasuje do charakteru techniki ześlizgowej na nartach. Ta kojarzy mu się raczej ze słowem "szczotkowanie" ("brossage"), bardziej miękkiego, które wprowadza. Nie wiem czy nie powinno się tego po polsku przetłumaczyć jako "gładzenie". Albo w ogóle nie zawracać sobie tym "szczotkowaniem" głowy tylko wstawić wszędzie słowo "ześlizg"? W polskim na określenie "ześlizgu" mamy jeszcze "szuranie", ale ma ono nieco pejoratywny charakter. A Morganowi nie o to tu chodziło. A więc:   https://youtu.be/XAIhcY7CQ4A

Nie, w tym przypadku na pewno nie chodzi o sylwetkę, choć pewnie i w tym znaczeniu można użyć. Bardzo popularne słowo. Tu zostało użyte w odniesieniu do ruchu narty czy stopy.   Już skończyłem #4 porad Morgana. Tu dopiero jest ciekawie. Sam wprowadza nowe pojęcia. Już nie ma "derapage" (ześlizg), ale "brossage" (szczotkowanie). I nawet sensownie tłumaczy dlaczego tak powinno być.    Dopisuję po poście sstara. Tu rzeczywiście "basculer" zostało użyte do tułowia.

  Nie wiem co napisze Veteran, ale nie. To zupełnie co innego. "Basculer" to wahać, np "cheval a bascule" to koń na biegunach, a także przełączać. W odniesieniu do nart byłoby to "wahnąc prawą nartę na prawo" w znaczeniu przemieścić ją z lewej na prawo. A "angulation" to... i znów nie ma dobrego polskiego słowa, "ukątowienie" albo angulacja. Bo nie jest to zwykłe ugięcie.

Fredo, o tym samym pomyślałem. Bo kilka razy było dość blisko. Ale Morgan zachowuje pełną kontrolę. I przyznam się, że ja czasem też tak robię. Z pełną kontrolą. 

  Nie, to nie tak. On mówi o przestawieniu, obrocie nogi wewnętrznej. Skręt inicjuje noga zewnętrzna (dokładnie ta, która będzie zewnętrzną), ale wewnętrzna nie może przeszkadzać. Nawet pokazuje dalej przesadnie podnosząc ją w skręcie i obracają. I pokazuje też jak może przeszkadzać, gdy z nią nic nie zrobimy.   Swoja drogą tłumaczenie, a zwłaszcza takich specjalistycznych rzeczy, nie jest łatwe. Dam wam kilka przykładów.   Pisząc o narcie wewnętrznej, Morgan używa terminu "basculer". Znaczy to mniej więcej "przełączyć". Ale nie mogę napisać "przełączyć nogę", bo nie pasuje, więc piszę o przestawieniu. Ale może lepszy byłby termin "obrót"?   Albo o śniegu. Eskimosi mają podobno 50 różnych określeń śniegu. Myślę, że Francuzi też mają ich trochę więcej niż my. Np. "la neige accrocheuse". "Accrocher" to "zaczepić", "wieszać". Czyli w dosłownym tłumaczeniu byłoby "śnieg czepliwy, haczący". Ale po francusku znaczy to raczej "śnieg przyczepny" w znaczeniu, "nie lodowaty", przeciwieństwo "szklanki".   Albo termin "pivoter", pewnie z angielskiego. Znaczy mniej więcej "obrót wokół osi". Termin często używany przez Francuzów w odniesieniu do nart. Ale w polskim nie ma takiego jednego określenia. Itd.   Kiedyś tłumaczyłem z francuskiego książkę. Popularno-naukową z pogranicza informatyki, polityki, szpiegostwa. "Wojny w cyberprzestrzeni". Ile ja się wtedy nakląłem.